Dr. Fzt. Özden Certel yazdı: 'DİZ EKLEMİNDEN GELEN SESLER VE REHABİLİTASYONU'
Diz eklemi, vücudun en büyük ve en karmaşık eklemlerinden biridir. Günlük hareketler sırasında diz ekleminden gelen sesler (krepitasyon) birçok insan tarafından fark edilebilir. Bu sesler bazen zararsız olabilirken, bazen de altta yatan bir problemin habercisi olabilir. Bizler, diz ekleminden gelen seslerden ne zaman endişelenmeliyiz?
Gaz Kabarcıkları: Eklem sıvısında çözünen gazların aniden serbest kalması, eklem hareketi sırasında çıtırtı sesine neden olabilir. Bu durum genellikle zararsızdır.
Tendon ve Bağ Hareketleri: Diz eklemi içindeki tendonlar ve bağlar, eklem hareketi sırasında pozisyon değiştirdiğinde sürtünme nedeniyle ses çıkarabilir.
Kıkırdak Aşınması: Osteoartrit veya kıkırdak incelmesi nedeniyle eklem yüzeyleri pürüzlenebilir ve hareket sırasında sürtünme artarak ses çıkarabilir.
Menisküs Problemleri: Menisküs yırtıkları veya dejenerasyonu, diz hareketleri sırasında takılma veya çıtırtı sesiyle kendini gösterebilir.
Eklem İçi Yapısal Problemler: Diz ekleminde serbest kıkırdak parçaları veya eklem içi iltihaplanmalar da ses oluşumuna yol açabilir.
Diz ekleminden gelen sesler genellikle ağrı, şişlik veya hareket kısıtlılığı eşlik etmediği sürece ciddi bir soruna işaret etmez. Ancak; dizde ağrı ve şişlik varsa, hareket sırasında takılma veya kilitlenme hissediliyorsa, sesler zamanla artıyor ve günlük aktiviteleri kısıtlıyorsa, travma sonrası sesler ortaya çıktıysa bir uzmana danışmak önemlidir. Diz ekleminden gelen seslerin tedavisi, altta yatan sebebe bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak aşağıdaki rehabilitasyon yöntemleri uygulanabilir:
Egzersiz ve Kas Güçlendirme
Diz çevresindeki kasları güçlendirmek, eklem üzerindeki yükü azaltarak sürtünmeyi ve sesi minimize edebilir. Quadriceps ve hamstring kaslarını hedef alan kuvvetlendirme egzersizleri önerilir.
Esneme ve Mobilizasyon Egzersizleri
Diz eklemindeki hareket açıklığını artırmak ve kas-tendon esnekliğini sağlamak için esneme hareketleri yapılmalıdır.
Fizik Tedavi ve Manuel Terapi
Fizyoterapistler tarafından uygulanan manuel terapi ve elektroterapi yöntemleri, eklem içi sıvının dolaşımını artırarak dizin daha sağlıklı çalışmasına yardımcı olabilir.
Eklem Dostu Beslenme ve Takviyeler
Kollajen, glukozamin ve kondroitin sülfat gibi eklem sağlığını destekleyen takviyeler, uzmana danışarak kullanılabilir. Omega-3 yağ asitleri ve antioksidan açısından zengin besinler tüketilmelidir.
Kilo Kontrolü
Fazla kilo, diz eklemi üzerinde ekstra yük oluşturarak aşınmaya ve eklem seslerinin artmasına neden olabilir. Sağlıklı bir kilo yönetimi önemlidir.
Ortopedik Destek Kullanımı
Diz destekleri ve uygun ayakkabı kullanımı, diz eklemine binen yükü azaltarak ses oluşumunu ve rahatsızlığı önleyebilir. Uzmanların önerdiği ortezler tercih edilmelidir.
Diz ekleminden gelen sesler genellikle zararsızdır, ancak ağrı veya hareket kısıtlılığı ile birlikte olduğunda dikkate alınmalıdır. Güçlendirme egzersizleri, esneme, kilo kontrolü ve uygun ortopedik desteklerle diz sağlığı korunabilir. Eğer seslerle birlikte sürekli bir rahatsızlık hissediliyorsa, bir fizyoterapist veya ortopedi uzmanına danışmak önemlidir. Sağlıklı dizler için düzenli egzersiz yapmayı ve eklem sağlığını destekleyen bir yaşam tarzı benimsemeyi unutmayın.
Bakmadan Geçme
